حال چنارهای ملایر خوب است اما تو باور نکن!
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۳۳۳۵۸
ایسنا/همدان اگر در شهر قدم بزنی و با دقت گوش کنی، صدای سرفه‌هایشان را می‌شنوی. برخی شاید شدیدتر سرفه کنند و برخی دیگر به تازگی به سرفه افتادند. دیگر توانی برای مبارزه نمانده است، این را می شود از قامت خمیده‌شان فهمید. صورتشان را با سیلی سرخ نگه داشته‌اند اما درد بر تمام جانشان ریشه دوانده و نفس‌هایشان را به شماره انداخته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شاید برای حفظ سروقامتی، این میراث آبا و اجدادیشان تعصب دارند و می‌خواهند با چنگ و دندان آن را حفظ کنند اما باید گفت ریه‌های این شهر، سال‌هاست که حالشان خوب نیست.
از میدان آزادگان به سمت میدان انقلاب که راه بیفتی، چنارهایی را می‌بینی که چون سربازانی رو به آسمان به صف شده‌اند. سایه چنارها آب خنکی است بر آسفالت‌های پیاده‌راه و حاشیه خیابان در گرمای تابستان و برگ‌هایشان سفره‌ای است که تن عریان و سرد آسفالت را در زمستان گرم می‌کند.
اما نزدیک که می‌شوی دیگر خبری از آن سرسبزی و قامت همچون سرو نیست، پیکرهایشان همه زخم خورده است. به نظر می‌رسد بزرگترها زخم‌های عمیق‌تری دارند. برخی زخم‌ها انگار تازه سر باز کرده‌اند بدون اینکه زخم‌های قدیمی‌تر تیمار شده باشند. خزان این چنارها در تابستان رقم خورده است، برگ‌ها رنگی به رخ ندارند و ریشه‌ها سر از خاک درآورند و ملتمسانه به آسمان نگاه می‌کنند.
گونه چنار یکی از گونه‌های بومی ایران است که به آن چنار خاوری نیز می‌گویند. نخستین گزارش‌های کشت این گونه به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد، این را عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ملایر می‌گوید.
به گفته دکتر ایمان پژوهان، از درخت چنار با قامتی بلند و برگ‌هایی بزرگ و تاجی شکل، به عنوان گونه‌ای مقدس یاد می‌شود و به همین علت در اکثر امامزاده‌ها و مناطق متبرک کشت می‌شود.
پژوهان خاطرنشان می‌کند: نمونه موفق کاشت درخت چنار را می‌توان در خیابان ولیعصر تهران با ۲۴ هزار اصله مشاهده کرد که در دوره‌های مختلف کشت شده‌اند.
از بین رفتن درختان چنار خیابان ولیعصر تهران فاجعه‌ای بزرگ است
او از بین رفتن یک سوم درختان چنار خیابان ولیعصر را فاجعه‌ای بزرگ می‌داند و ادامه می‌دهد: امروز تنها ۸۰۰۰ اصله درخت چنار در این خیابان باقی مانده است.
به گفته پژوهان، چنار در برابر کم‌آبی مقاوم است و دمای منفی ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد را هم تحمل می‌کند. چنار در بیشتر خاک‌ها رشد کرده و ریشه آن گاهی تا عمق پنج متری خاک نفوذ می‌کند.
او بیان می‌کند: تا زمانی‌که دخالت و تأثیر انسان بر رشد این گونه وجود نداشته باشد، می‌تواند بیش از ۱۰۰۰ سال عمر کند به طوریکه در حال حاضر درختان چناری با عمر ۱۲۰۰ سال در کشور داریم.
عامل کمبود آهن چنارها
این دکترای منابع طبیعی با اشاره به پژوهشی که در سال ۱۳۹۲ با عنوان «بررسی علل خشکیدگی و زوال درختان چنار» در مجله علوم باغبانی منتشر شده است، می‌گوید: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد کمبود آهن به ویژه در فصل تابستان و کمبود روی عامل اصلی خشکی چنار است.
به گفته پژوهان، ریختن مصالح ساختمانی، سموم و مواد شوینده در جوی‌های شهری سبب می‌شود که ریشه درخت توانایی جذب آهن مورد نیاز خود را نداشته باشد البته فشردگی و نفوذناپذیری خاک نیز این امر را تشدید می‌کند.
او قلیایی بودن خاک و وجود ترکیبات آهکی، کمبود مواد غذایی در اثر فشردگی خاک، تهویه نامناسب خاک و بالا بودن سطح بی کربنات خاک را از عوامل کاهش آهن خاک برمی‌شمرد.
گرم شدن کره زمین و تغییرات اقلیمی؛ عامل زوال درختان چنار
او گرم شدن تدریجی کره زمین و تغییرات اقلیمی شدید را از دیگر عوامل زوال درختان چنار می‌داند و اظهار می‌کند: نوسانات اقلیمی که به دنبال تغییر اقلیم ایجاد می‌شود بر سلامت گیاهان اثر گذاشته و در نتیجه به علت ضعیف شدن، در معرض آفت‌هایی از جمله کرم ریشه، پروانه مینوز و زنجرک چنار قرار می‌گیرند.
به گفته عضو هیأت علمی دانشگاه ملایر، علت زوال و خشکی درختان چنار چندوجهی است و یک عامل به تنهایی نمی‌تواند عامل اصلی این خشکی باشد بلکه عوامل مختلفی از جمله کمبود آهن، تغییرات اقلیم، آلودگی هوا و ترافیک بالای ماشین‌آلات می‌تواند مؤثر باشد.
پژوهان اظهار می‌کند: به نظرم تنها راه اصلاح خاک است چراکه عملکرد ریشه در اثر فشردگی و آلودگی‌های محیطی خاک کاهش می‌یابد البته این اصلاح خاک در محیط‌های شهری به علت وجود آسفالت و سنگ‌فرش‌ها سخت است.
در ادامه رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ملایر در این‌باره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: ملایر با ۳۷۰ هکتار فضای سبز عمومی و ۲۲ مترمربع سرانه فضای سبز به ازای هر نفر، بالاترین میزان سرانه فضای سبز را در غرب کشور دارد.
خشک شدن پنج حلقه از چاه‌های آبیاری فضای سبز شهری
مهدی بهرامی با بیان اینکه برای آبیاری این میزان فضای سبز از ۱۱ حلقه چاه استفاده می‌شود، ادامه می‌دهد: در حال حاضر پنج حلقه از این چاه‌ها خشک شده و دبی شش حلقه باقی مانده نیز به علت کاهش بارندگی و خشکسالی، طی سال‌های اخیر کاهش یافته است.
بهرامی به پلاک‌کوبی ۸۰ هزار اصله درخت در سطح شهر ملایر اشاره و مطرح می‌کند: ۷۰ درصد درختان ملایر یعنی حدود ۵۰ هزار اصله درخت، درختان چنار هستند.
او ادامه می‌دهد: چنار درختی آب‌دوست و سرمادوست است و قادر به تحمل گرمای زیاد نیست به همین علت در شهرهای جنوبی کشور که دما بالا و آفتاب سوزان است، معمولاً قادر به رشد نیست.
بیماری ۱۸ ساله درختان چنار ملایر
به گفته بهرامی، از سال ۸۳ درختان چنار ملایر مریض شدند و هر سال بیماری آنها تشدید می‌شود. افزایش دمای هوا و تغییر اقلیم و کاهش دفعات آبیاری سبب وارد شدن تنش‌هایی به درخت شده و با ضعیف شدن آن زمینه برای حمله آفات فراهم می‌شود.
او با تأکید بر اینکه درختان چنار شهرهایی از جمله تهران، شیراز و اصفهان نیز با چنین مشکلی مواجه هستند، می‌گوید: با وجود اقدامات بسیار، هنوز علت اصلی بیماری درختان چنار و راه درمان قطعی این درختان مشخص نشده است.
او از آبیاری به موقع و دو بار در هفته، کوددهی به درخت و شستشوی برگی این درختان به صورت مداوم و مرتب خبر می‌دهد و می‌گوید: سال ۸۴ به علت نشان دادن علائم کمبود آهن، به درختان چنار سطح شهر آهن تزریق شد.
به گفته بهرامی، حجم گردوغبار بر روی برگ‌های چنار، سبب بسته شدن روزنه‌ها و کاهش فتوسنتز گیاه می‌شود و به همین منظور شستشوی برگی این درختان به صورت مداوم در فصل بهار و تابستان انجام می‌گیرد.
او از آزمایش آبی که برای آبیاری چنارهای سطح شهر استفاده می‌شود خبر می‌دهد و مطرح می‌کند: احتمال دادیم شاید علت بیماری چنارها، آلودگی آبی باشد که برای آبیاری آنها استفاده می‌شود اما آزمایش آب نشان داد هیچ مشکلی در آب چاه‌ها وجود ندارد.
به گفته رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ملایر، سال‌ها قبل از "فرهود رئیسی"، پدر علم تزریق ایران برای بررسی عوامل زوال درختان چنار ملایر دعوت و قرار شد برای حفظ این درختان تزریق انجام شود.
او با بیان اینکه با این روش داروهای حاوی سموم، مواد غذایی، ریزمغذی و درشت مغذی و هورمون‌های شیمیایی به درختان تزریق می‌شود، تأکید می کند: برای انجام این روش درمانی هیچ تضمینی وجود نداشت در ضمن پرداخت هزینه تزریق دارویی برای این درختان از توان شهرداری خارج بود و از طرفی هر سه سال یکبار باید این تزریق تکرار می‌شد.
کارشناسان کشاورزی دانشگاه بوعلی هم نتوانستند به راه‌حل برسند
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ملایر می‌گوید: سال ۹۰ طی مکاتباتی با مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هسته‌ای کرج، از کارشناسان این مرکز برای حضور در ملایر و بازدید از درختان چنار دعوت کردیم تا شاید بتوانند علت بیماری این درختان را تشخیص دهند اما متأسفانه با ما همکاری نکردند. کارشناسان کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا هم نتوانستند راه‌حلی برای درمان بیماری این درختان ارائه دهند.
او با بیان اینکه برخی از درختان چنار در کوچه‌ها و مقابل منازل مسکونی کاشته شده‌اند، ادامه می‌دهد: این چنارها نسبت به چنارهای بلوارها و خیابان‌های اصلی وضعیت مطلوب‌تری دارند و برخی از آنها کاملاً سبز هستند این در حالیست که درختان کوچه‌های فرعی توسط شهرداری آبیاری یا کوددهی نمی‌شود.
او احتمال می‌دهد که ممکن است علت این سرسبزی متصل بودن ریشه چنارها به سیستم فاضلاب منازل باشد و از آنها تغذیه می‌شود به همین علت تنش آبی را تجربه نمی‌کنند اما چنارهای خیابان‌های اصلی و بلوارهای سطح شهر بارها با تنش آبی مواجه بودند.
به گفته بهرامی، از ۱۰ سال پیش تاکنون دیگر نهال درخت چنار در شهر کاشته نشده است و مابین درختان چناری که احتمال نابودی آنها وجود دارد، درختان کم‌آب‌بر و گونه‌های جدید از جمله زبان گنجشک و افرا کاشته می‌شود.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ملایر مطرح می‌کند: در بلوار مدرس، حاج طوسی و کریم‌خان‌زند مابین هر دو درخت چنار، یک درخت زبان گنجشک کاشته شده است که سبز شدند و در حال حاضر ارتفاعی در حدود سه متر دارند.
تعدادی از درختان چنار قطع شدند
بهرامی با بیان اینکه از سال ۹۰ تاکنون مجبور به قطع تعدادی از درختان چنار سطح شهر شدیم، ادامه می‌دهد: هر ساله به جای درختانی که به علت نابودی آنها ناچار به قطع می‌شویم، حتماً درخت دیگری کاشته می‌شود و سالانه بیش از ۱۰ هزار درخت و درختچه بیشتر از نوع زبان گنجشک و افرا که به آب کمتری نیاز دارند و نسبت به بیماری و آفت‌ها مقاوم‌تر هستند، کاشته یا جایگزین می‌شوند.
او با اشاره به درختان چنار پارک سیفیه ملایر می‌گوید: امسال درختان چنار پارک سیفیه ملایر که برخی بین ۷۰ تا ۸۰ سال دارند، به علت کندن سنگ فرش‌های اطراف آنها، اضافه کردن خاک کود و تشدید آبیاری نسبت به سال‌های قبل اوضاع بهتری پیدا کردند.
تنش آبی یکی از علل خزان زودرس چنارها
کارشناس فضای سبز سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری ملایر نیز در گفت‌وگو با ایسنا معتقد است که تنش آبی در اثر کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، آبیاری نامنظم و ایجاد اختلال تغذیه‌ای یکی از عوامل خزان زودرس و مرگ و میر درختان چنار است.
به گفته دکتر عاطفه اسدالهی، مطالعات انجام شده، بررسی مقالات و مشاهدات میدانی از مناطق مختلف نشان می‌دهد که گرم شدن اقلیم در سال‌های اخیر و گرمای شبانه در فصل تابستان باعث بروز مشکلاتی از جمله سفت شدن خاک، کاهش نفوذپذیری ریشه، مکش شدید برگ‌ها و عدم تأمین آب توسط ریشه، عدم امکان جبران کمبود آب در طول شب و برهم خوردن تعادل یونی و اسمزی می‌شود که منجر به بروز کمبودهای دیگر از جمله کمبود آهن خواهد شد.
عدم نفوذ ریشه‌های درخت چنار در عمق خاک یکی از دلایل دیگری است که اسدالهی آن را عامل خزان زودرس چنارها می‌داند و ادامه می‌دهد: در خاک‌های عمیق و همگن، ریشه چنار به خوبی رشد می‌کند و در عمق خاک فرو می‌رود و می‌تواند از لایه‌های پایینی خاک، آب و رطوبت مورد نیاز خود را جذب کند و در برابر دمای بالای هوا نیز مقاومت کند.
او به اهمیت تأمین نیازهای غذایی و کشت چنار در خاک‌های غنی اشاره و بیان می‌کند: نتایج حاصل از تحقیقات مختلف نشان می‌دهد برای درختان چنار علاوه بر کمبود نیتروژن، کمبود آهن و روی نیز وجود دارد. برخی از محققان علت اصلی علائم زردی درختان چنار را کمبود آهن و روی مطرح و تزریق این عناصر برای رفع علائم کمبود آنها را توصیه کردند.
آلودگی زیست بوم، تضعیف درختان چنار را به دنبال دارد
این دکترای فیزیولوژی گیاهی بیان می‌کند: علاوه بر تأمین نیازهای تغذیه‌ای و شرایط اقلیمی مناسب برای رشد درختان چنار، آلودگی زیست بوم از مشکلات اساسی عصر حاضر است و امروزه تأثیر شرایط خاک و اقلیم و تنش‌های مختلف محیطی ناشی از ماشینی شدن زندگی مدرن، سرمای شدید، خشکسالی و گرمای شدید موجب تضعیف درختان چنار می‌شود.
به گفته اسدالهی، در سال‌های اخیر محدودیت استفاده از آب آبیاری در حفظ و نگهداری از درختان و فضای سبز شهری به چالشی بسیار مهم تبدیل شده و کلروز و خشکیدگی زودرس سرشاخه‌های درختان چنار نیز تبدیل به یک مشکل جدی در برخی نقاط ایران از جمله تهران، گرگان، مشهد، کاشان، شیراز، اصفهان و همدان شده است.
به گزارش ایسنا، در پایان امید است با یافتن علت اصلی خشکی و زوال درختان چنار شهرستان ملایر با استفاده از ظرفیت متخصصان بومی در این زمینه، در آینده‌ای نه چندان دور بار دیگر روح امید و سرسبزی، ریه‌های شهر را پر از هوای تازه کند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی شهرستانها فضای سبز شهری درخت چنار شهرداري درخت دانشگاه بوعلی سینا تغییرات اقلیمی دانشگاه ملایر رئیس سازمان سیما درختان چنار ادامه می دهد درخت چنار کمبود آهن سطح شهر تنش آبی برگ ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۳۳۳۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اهدای ۵۹ شیء تاریخی به اداره میراث فرهنگی شهرستان ملایر
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان گفت: در راستای حفظ آثار تاریخی به جای مانده از نیاکان، یک خانواده ملایری ۵۹ شیء تاریخی را به اداره میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان ملایر اهدا کرد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از همدان، محسن معصوم علیزاده امروز _دوشنبه دهم اردیبهشت_ در جمع خبرنگاران اظهار کرد: آثار باستانی، دفینه‌ها و گنجینه‌های مادی و معنوی هر ملت و میراث‌فرهنگی آنها محسوب می‌شود.
وی افزود: اشیا و آثار باستانی بیان کننده پیشینه تاریخی و تمدن هر کشور و سرزمین است. قدمت تاریخی این اشیا سبب ارزشمند بودن آنها و اعتبار تاریخی ملت‌ها می‌شود، به نحوی که برای نگهداری و مراقبت از این هویت‌های تاریخی هر ملت باید همه احساس مسئولیت کند و هزینه‌های هنگفتی در سال از سوی دولت‌ها برای این موضوع پرداخت می‌شود.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان خاطرنشان کرد: در هر خانه‌ای کتابی، نوشته‌ای، فرشی، گلدانی، تابلو و میراثی از پدران و مادران و گذشتگان وجود دارد که با حساسیت خاصی نگهداری می‌شود و برای اعضای آن خانه از ارزش و اعتبار ویژه‌ای برخوردار است، چراکه نشان‌دهنده هویت فرهنگی، میراث خانوادگی و ارزش‌های یک خاندان است.
معصوم‌علیزاده اضافه کرد: حفظ آثار تاریخی و فرهنگی در یک منطقه نیز همین جایگاه را میان اعضای یک جامعه دارد و نشان‌دهنده هویت و تمدن یک ملت است، به ویژه ملتی همچون ایران که تمدنی بسیار قدیمی و درخشان دارد و زمانی که بسیاری از جوامع غربی و شرقی هنوز به وجود نیامده بود، ایران از تمدن غنی و پیشرفته برخوردار بود.
وی اضافه کرد: این اشیا و آثار تاریخی و فرهنگی همچون اجداد ما هستند و به دلیل اینکه حاصل هنر و نبوغ پیشینیان ما است، باید در حفاظت و حراست از این میراث نهایت دقت و کوشش را به عمل آوریم و چه خوب است که برای ماندگاری بهتر آثار تاریخی در اختیار موزه‌ها و مخازن امن قرار گیرد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان تاکید کرد: اهدای آثار تاریخی یکی از راه‌های حفظ اشیا، اموال فرهنگی و غنی‌سازی موزه‌ها به لحاظ داشته‌های فرهنگی و آثار است که در راستای حفظ آثار تاریخی به جای مانده از نیاکان، یک خانواده ملایری ۵۹ شیء تاریخی را به اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان ملایر اهدا کرد که امیدواریم این کار پسندیده در جامعه ما ادامه‌دار باشد.
معصوم‌علیزاده اضافه کرد: با توجه به رویه موجود در قوانین و ضوابط موزه‌های دنیا مبنی بر اینکه اگر فرد یا سازمانی آثار تاریخی خود را به مرجع و منبع اصلی بازگردانند، آثار اهدایی به نام آنها در تاریخ کشور ثبت و بر همین اساس اشیا به نام خانواده محبی ثبت خواهد شد.
وی گفت: این اشیا توسط مسعود محبی از ایرانیان ساکن آمریکا و بعد از فوت پدرشان به موزه لطفعلیان ملایر اهدا شد که شامل ۵۹ شیء تاریخی با قدمت‌های مختلف است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان همدان گفت: این اشیا برای دوران مختلف پیش از تاریخ، دوران تاریخی اسلامی و معاصر از جمله پیه‌سوز، پیکرک‌های کوچک، انگشتر، باروت‌دان، ابریق و ظروف مختلف کاربردی است که پس از کارشناسی به منظور طی فرآیندهای قانونی تحویل امین اموال استان شد.
معصوم‌علیزاده با اشاره به اینکه اصالت و هویت بیش از نیمی از این مجموعه به صورت قطعی تأیید شده است، افزود: تعیین اصالت تعدادی دیگر از این آثار به پژوهش و مطالعات دقیق‌تری نیاز دارد.
کد خبر 749012
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»